NHỎ NHẤT VÀ LỚN NHẤT (PHẦN 1): KHỦNG LONG CHÂN THÚ (THEROPOD)

[Mê Khủng Long - Dinophile.vn] Trong series mới "Nhỏ nhất và lớn nhất", chúng ta sẽ cùng điểm qua 10 thành viên tí hon nhất và khổng lồ nhất của các nhóm khủng long phi điểu như khủng long chân thú theropod, khủng long chân thằn lằn sauropod, khủng long bọc giáp thyreophora hay khủng long chân chim ornithopod, rồi sau đó là các nhóm động vật tiền sử phổ biến như thương long, dực long, xà cảnh long... 

THEROPOD NHỎ NHẤT, ỨNG VIÊN #1: ANCHIORNIS HUXLEYI

Anchiornis huxleyi là một loài khủng long cận điểu (Paraves) thuộc họ Anchiornithidae, với hóa thạch được phát hiện tại tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc, có niên đại Jura muộn, khoảng 160 triệu năm trước. Hóa thạch của A. huxleyi khá phổ biến, có đến hàng trăm mẫu vật với nhiều mẫu vật có mức độ bảo quản tốt, giúp các nhà khoa học nhận diện tương đối chính xác ngoại hình khi còn sống, thậm chí cả màu lông. 

Mẫu vật gần trưởng thành của A. huxleyi có chiều dài chỉ khoảng 34cm và nặng khoảng 110g. Kể cả mẫu vật lớn nhất của loài này cũng chỉ dài khoảng hơn 60cm và nặng khoảng 600g.

THEROPOD NHỎ NHẤT, ỨNG VIÊN #2: PARVICURSOR REMOTUS

Parvicursor remotus là một loài khủng long nhỏ thuộc họ Alvarezsauridae, nổi tiếng với đôi chân dài và mảnh mai, thích hợp cho việc chạy nhanh. Chúng sống vào Thế Phấn Trắng muộn, cách đây khoảng 72 triệu năm trước, tại khu vực nay là Mông Cổ. 

Kích thước của Parvicursor remotus (xanh lá) so với một số loài khác cùng họ Alvarezsauridae.

Với chiều dài chỉ khoảng 39 cm từ mũi đến đuôi và cân nặng ước tính khoảng 140-162g, gần như không có loài khủng long phi điểu nào khác có thể đánh bại được P. remotus về phương diện thấp bé nhẹ cân, trừ A. huxleyi. Chúng chỉ to ngang một con chuột cỡ vừa và có thể nằm gọn trong lòng bàn tay bạn. Ngoại hình của chúng còn đặc biệt ở chỗ sở hữu đôi tay cực ngắn, với chỉ một móng vuốt duy nhất nhưng đủ mạnh mẽ để phá tổ mối bắt mồi và đào hang. 

Mặc dù vậy thì vào năm 2022, một nghiên cứu kết luận mẫu định danh của P. remotus là một cá thể chưa trưởng thành và chúng có thể to hơn những gì chúng ta biết khi phát triển đầy đủ.

THEROPOD NHỎ NHẤT, ỨNG VIÊN #3: EPIDEXIPTERYX HUI

Epidexipteryx hui là một loài khủng long cận điểu, thuộc họ Scansoriopterygidae, một họ khủng long cỡ nhỏ khác bên cạnh họ Alvarezsauridae. Loài khủng long này từng sống cách đây khoảng 164 triệu năm trước tại Trung Quốc, và là ví dụ cổ nhất về lông vũ được dùng với chức năng trang trí trong dữ liệu hóa thạch. 

Nó cũng có thể sở hữu đôi cánh bằng màng da giống như người họ hàng Yi qi, và do đó có khả năng lượn từ cành cây này sang cành cây khác khi sống trong những rừng cây rậm rạp. Từ mẫu vật duy nhất, các nhà khoa học ước tính E. hui có chiều dài tính cả lông là 44,5cm, cân nặng khoảng 164g.

THEROPOD NHỎ NHẤT, ỨNG VIÊN #4: YI QI

Yi qi có thể là một cái tên không quá xa lạ với các bạn đã theo dõi Mê Khủng Long, khi đã được giới thiệu trong một bài viết riêng. Nó là người họ hàng lớn hơn đôi chút của E. hui, có niên đại gần như tương đồng, khoảng 164-159 triệu năm trước, với hóa thạch được tìm thấy tại tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. 

Y. qi có thể dài khoảng 70cm và cân nặng ước tính khoảng 380g. Nó được quan tâm bởi sở hữu bằng chứng về đôi cánh màng độc đáo trong thế giới khủng long, và có thể là đại diện cho một thử nghiệm không thành công trong hành trình tiến hóa khả năng bay lượn ở các loài khủng long phi điểu trước khi những loài chim thật sự xuất hiện.

THEROPOD NHỎ NHẤT, ỨNG VIÊN #5: MICRORAPTOR ZHAOAINUS

Microraptor zhaoainus là loài nhỏ nhất trong chi Microraptor, một chi khủng long thuộc họ Dromaeosauridae, tức là có họ hàng với cái tên nổi tiếng Velociraptor. Chúng sống cách đây khoảng 120 triệu năm trước ở vùng đất ngày nay là tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc. 

Với chiều dài ước tính khoảng 77cm và cân nặng ước tính chỉ khoảng 500g, M. zhaoainus chỉ nặng tương đương một con bồ câu giống Pháp ngày nay. Mặc dù vậy, chúng vẫn được xem là kẻ săn mồi đáng sợ với các động vật nhỏ với khả năng di chuyển nhanh nhẹn, linh hoạt và thậm chí có thể biết lượn hoặc bay ở mức nhất định.

Phần tiếp theo sẽ là những ứng viên cho danh hiệu khủng long theropod lớn nhất.

THEROPOD LỚN NHẤT, ỨNG VIÊN #5: MAPUSAURUS ROSEAE

Bên cạnh họ bạo long của T. rex, họ dị long răng cá mập là họ khủng long theropod cung cấp cho chúng ta nhiều loài khủng long ăn thịt có kích thước đáng nể nhất. Mapusaurus roseae là một trong số đó, chúng sống cách đây khoảng 93,9-89,6 triệu năm tại vùng Patagonia ở Argentina ngày nay. 

Chiều dài của loài khủng long này có thể đạt từ 11-12m và cân nặng khoảng 5 tấn. Chỉ riêng chiếc hộp sọ của chúng cũng đã lớn hơn một người bình thường. 

THEROPOD LỚN NHẤT, ỨNG VIÊN #4: TYRANNOTITAN CHUBUTENSIS

Đây lại là một loài dị long răng cá mập khác đến từ Argentina. Tyrannotitan chubutensis có thể gây chú ý cho bạn ngay từ cái tên gợi nhớ đến Tyrannosaurus rex, nhưng chúng lại nằm trong họ dị long răng cá mập thay vì họ bạo long. 

T. chubutensis có niên đại cổ hơn M. roseae, khoảng 118 triệu năm nhưng lại có kích thước lớn hơn một chút khi sở hữu chiều dài khoảng hơn 12m và cân nặng có thể từ 4,8-7 tấn. Chúng được cho là có thể hạ gục những con sauropod tương đối lớn hay chí ít là cá thể chưa trưởng thành của những sauropod này, chẳng hạn như Chubutisaurus hay Patagotitan.

THEROPOD LỚN NHẤT, ỨNG VIÊN #3: GIGANOTOSAURUS CAROLINII

Giganotosaurus carolinii thì đã tương đối có tiếng tăm hơn hai người họ hàng của mình rồi, nhất là khi xuất hiện trong Jurassic World Dominion với tư cách là khủng long phản diện chính. G. carolinii có niên đại nằm đâu đó giữa T. chubutensis và M. roseae, khoảng 99,6-95 triệu năm trước, với hóa thạch cũng được phát hiện tại vùng Patagonia của Argentina. 

Chiều dài và cân nặng của G. carolinii có thể nhỉnh hơn một chút so với T. chubutensis, khoảng 13m chiều dài và cân nặng có thể khoảng 8 tấn. Những thông số này đủ để giúp G. carolinii cạnh tranh ngôi vị khủng long ăn thịt lớn nhất với T. rex và Spinosaurus aegypticus.

THEROPOD LỚN NHẤT, ỨNG VIÊN #2: TYRANNOSAURUS REX

Không ai biết về khủng long mà không biết T. rex. Nó đơn giản là loài khủng long ăn thịt nổi tiếng nhất, được cho là mạnh mẽ nhất, bá đạo nhất. Kích thước khổng lồ, trong đó chiều dài có thể hơn 13m và cân nặng tối đa có thể là 8,5 tấn thậm chí 9 tấn. Có nghiên cứu còn đưa ra mô hình tính toán để kết luận rằng, còn những cá thể T. rex lớn hơn, với chiều dài lên đến 15m chưa được tìm thấy. 

Vì thế cũng dễ hiểu ngay từ khi xuất hiện, T. rex đã được truyền thông ca ngợi như kẻ săn mồi vĩ đại nhất lịch sử, chỉ đáng tiếc là sự thống trị của T. rex đã bị kết thúc đột ngột khi tiểu hành tinh Chicxulub đâm vào Trái đất 66 triệu năm trước, mở ra sự kiện tuyệt chủng quét sạch khủng long phi điểu.

THEROPOD LỚN NHẤT, ỨNG VIÊN #1: SPINOSAURUS AEGYPTICUS

Một cái tên có thể gây tranh cãi rất nhiều, nhưng hãy để sự tranh cãi đó khiến nó được biết đến nhiều hơn, Spinosaurus aegypticus.

To hơn ở đây không ngụ ý rằng con khủng long này mạnh hơn con khủng long kia, mà đó chỉ là những thông số ước tính về chiều dài và cân nặng. Spinosaurus aegypticus, loài đại long xương gai sống cách đây 99-93,5 triệu năm tại châu Phi cổ đại, có thể là loài khủng long dài nhất và nặng nhất lịch sử, với chiều dài có thể lên đến 15m và cân nặng khoảng 9 tấn. 

Một số ước tính có thể cho ra những kết quả khác, nhưng hãy cùng đồng ý với nhau rằng đây là một con khủng long khổng lồ. Tuy nhiên, Spinosaurus có thể không phải là một kẻ săn mồi đáng sợ như T. rex hay Giganotosaurus, khi nó không có hộp sọ mạnh mẽ như hai con khủng long kia mà phù hợp với việc bắt cá hơn. Kích thước của Spinosaurus khi nhìn thực tế cũng có thể bị phóng đại hơn nhờ cánh buồm khổng lồ trên lưng. Đây có thể là cách để Spinosaurus hù dọa những kẻ san mồi đáng sợ khác sống cùng địa bàn và thời đại với nó, chẳng hạn như Carcharodontosaurus, kiểu: "Hey hey, tôi đáng sợ lắm đấy nhé, nhưng tôi chỉ bắt cá thôi, hãy để tôi yên."

***

Và đó là 5 cái tên khủng long nhỏ nhất và lớn nhất do Mê Khủng Long tổng hợp dựa trên những ước tính từ các nhà cổ sinh vật học. Vì là ước tính và có thể dựa trên những dữ liệu hóa thạch không đầy đủ, chúng có thể không hoàn toàn chính xác 100% nên danh sách này chỉ có giá trị tham khảo là chính. Nếu có ý kiến gì thì mời các bạn cùng bình luận ở bên dưới nhé.