QUÁ TRÌNH TIẾN HÓA CÓ THỂ ĐƯA KHỦNG LONG TRỞ LẠI KHÔNG?

[Mê Khủng Long - Dinophile.vn] Đó là một câu hỏi rất hay và dưới đây là câu trả lời của một nhà cổ sinh vật học, tiến sĩ Steve Brusatte, người từng giữ vai trò cố vấn cho Jurassic World Dominion và tác giả của cuốn sách The Age of Dinosaurs (tạm dịch: Biên niên sử Khủng long).

Khủng long hiện vẫn đang tồn tại cùng chúng ta, dưới dạng các loài chim. Nhưng liệu những dạng khủng long kinh điển hơn, chẳng hạn như Tyrannosaurus, Triceratops và Stegosaurus có thể tiến hóa trở lại nếu khí hậu và nhiệt độ của Trái đất quay trở lại giống hệt những gì từng có ở Thời đại Khủng long? Đáp án có lẽ là không.

Dù đây là một câu hỏi tư duy thú vị, nhưng thật sự là chúng ta không thể dự đoán cái gì sẽ tiến hóa thành cái gì trong tương lai. Phần lớn quá trình tiến hóa diễn ra nhờ tính ngẫu nhiên, vận may và xác suất. Sự chọn lọc tự nhiên không hề lên kế hoạch trước; nó xảy ra trong khoảnh khắc, để sinh vật thích nghi với những thách thức ngay tại thời điểm đó.

Như nhà cổ sinh vật học vĩ đại quá cố người Mỹ Stephen Jay Gould từng chiêm nghiệm: Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta tua lại cuộn băng của sự sống đến một thời điểm rất xa trong quá khứ và nhấn 'play'? Khi nó chạy tới 'ngày nay', liệu thế giới sẽ có giống như bây giờ? Ông cho rằng mọi thứ sẽ khác, có thể là rất khác.

Không có gì chắc chắn trong quá trình tiến hóa và những sự tình cờ ngẫu nhiên sẽ khiến sự sống chệch sang một hướng đi không thể đoán trước ở mỗi lần cuộn băng sự sống được tua ngược và chạy lại.

Càng nghiên cứu hóa thạch, chúng ta càng nhận ra rằng sự tuyệt chủng là mãi mãi. Khi một loài hoặc một nhóm loài đã tuyệt chủng, chúng sẽ không bao giờ quay lại nữa. Ví dụ như bọ ba thùy. Khí hậu ngày nay gần như tương tự với thời đại mà chúng sinh sôi nảy nở dưới các đại dương, nhưng bọ ba thùy vẫn không hề tái xuất.

Vậy thì giống loài nào đó tương tự như khủng long thì sao? Cái đó thì có thể.

Một thế lực rất mạnh trong quá trình tiến hóa chính là sự hội tụ: nếu các giống loài khác nhau đối mặt với các nhân tố khí hậu và môi trường tương tự, chúng thường tiến hóa những đặc tính tương tự để thích nghi với điều kiện xung quanh. Ví dụ, cả khủng long (chim) và động vật có vú (dơi) đếu tiến hóa đôi cánh có khả năng bay một cách độc lập.

Nếu Trái đất quay lại với điều kiện khí hậu giống Kỷ Phấn Trắng, Tyrannosaurus và Triceratops chắc chắn sẽ không thể tiến hóa trở lại, nhưng những con bò sát to lớn, kỳ vĩ khác có thể sẽ xuất hiện.